Reuters Ay’da kalıcı bir üs kurmak için emniyetli bir güç kaynağı gerekiyor

Peter Gillibrand ve Rob Thomas | BBC News

Bilim insanları astronotların Ay’da uzun müddet boyunca bulunmasına imkan sağlayacak bir güç kaynağı geliştirdi.

NASA’nın Artemis Programı kapsamında 2030 civarında Ay’da bir üs kurulması hedefleniyor.

Galler’deki Bangor Üniversitesi’nden bilim insanları, üste hayatı mümkün kılmak için haşhaş tohumu kadar küçük nükleer hücreler geliştirdi.

Projede yer alan Prof. Simon Middlebrugh, bunun güçlü lakin eğlenceli bir süreç olduğunu söyledi.

Üniversitenin Rolls Royce, İngiltere Uzay Ajansı ve ABD’deki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı iştirakinde geliştirdiği teknoloji, bütün nükleer güç santralinin bir otomobil boyutunda olmasını sağlıyor.

BBC Prof Simon Middleburgh (sağda)

Mars’a seyahatte da bir durak olarak kullanılabilecek Ay, çağdaş teknolojiler için gerekli pek çok kaynağa sahip.

Bu kaynakların yerinde kullanımı, oradan başka gezegenlere gitmeyi daha kolay kılabilir.

Prof. Middleburgh, önümüzdeki aylarda nükleer yakıtı her istikametten testlere tabi tutacaklarını söyledi.

Ay’da atmosfer olmadığı için hava sıcaklığı -248 dereceye kadar düşüyor.

Üniversitenin geliştirdiği ve Trisofuel isimli nükleer yakıt, Rolls Royce’un üreteceği mikro nükleer santralde kullanılacak.

Prof. Middleburgh, bu santralin bir rokete yüklenerek Ay’a götürülmesinin mümkün olduğunu söyledi.

Santralin uzay yolcuğundaki basınç, sarsıntı ve ivme tesirlerinden nasıl etkileneceği, önümüzdeki süreçte yapılan testlerle anlaşılacak. Ancak Prof. Middleburgh, dizaynlarından umutlu:

“Bunlar uzay seyahatinin akabinde Ay’a indikten sonra inançla çalışabilecek yapılar.”

Getty Images Hindistan’ın uzay aracı geçen ay Ay’a inmişti

Hindistan’ın uzay aracı geçen ay Ay’ın güney kutbuna iniş yapan birinci araç olmuştu.

Bu bölgede su buzu arayacak Hindistan, bunu başarabilirse Ay seyahatlerinin geleceği değişebilir.

Prof. Middleburgh, geliştirdikleri teknolojinin elektriği kesilen afet bölgelerinde de kullanılabileceğini söyledi.

BBC Dr. Phylis Makurunje uzay roketleri için nükleer güç kaynağı geliştiren bir grubu yönetiyor

Bangor Üniversitesi’nden öteki bir takım ise uzay roketleri için nükleer itki kaynakları geliştiriyor.

Ekibin başındaki Dr. Phylis Makurunje, yeni sistemlerinin çok güçlü bir itki sağladığını ve mevcut teknolojilerle 9 aydan uzun olan Mars seyahatinin böylelikle 6 aya ineceğini açıkladı.

2030’larda Ay üsleri

Jeopolitik üzerine çalışan gazeteci ve müellif Tim Marshall’a nazaran yakıt konusundaki gelişmeler, Ay’ın güney kutbuna gidiş yarışını etkiledi.

Getty Images Mars’ta bir gün bu türlü üsler kurulabilir

Marshall 2030’larda Ay’da bir Çin üssü bir de ABD liderliğinde bir üs olmasını bekliyor:

“Bundan emin sayılırım zira büyük güçler bu yarışın dışında kalmayı göze alamaz.

“Çinliler birinci tuğlayı 2028’de koyarak bunu yapan birinci ülke olmayı hedefliyorlar. 2030’ların başında muhtemelen Çin’inki de ABD liderliğinde yapılan da tamamlanmış olacaktır.

“21. yüzyıl teknolojileri için gerekli olan Titanyum, lityum, silikon, demir ve öbür minerallerin de Ay’da bulunduğunu varsayım ediliyor.

“Tam ölçüleri bilinmese de şirketler bunları ekonomik olarak işlenebilir görüyor.

“Fakat uzayın ticarileşmesi, işleri daha karışık hale getirebilir.

“Uzayın kullanımına ilişkin Uzay Muahedesi 1967’de yazıldı.

“Hâlâ bir taslağa benziyor ve üzerinden 50 yıl geçtikten sonra çağ dışı kaldı.

“O vakitler çağdaş teknoloji yoktu ve uzay yarışı günümüzdeki üzere şirketler ortasında değil devletler ortasında yapılıyordu.

“Birleşmiş Milletler’de kabul edilecek yeni kurallar olmazsa, herkes uzayda istediğini yapabilir ve bu da tehlikeli durumlara yol açabilir.”