Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası (TL) mevduatları artıracak, Kur Muhafazalı Mevduat’ı (KKM) azaltacak düzenlemeye gitti.
Buna nazaran, döviz mevduatına uygulanan zarurî karşılık oranları artırıldı.
Vadesiz, ihbarlı ve 1 aya kadar vadeli döviz hesapları için zarurî karşılık oranı yüzde 29 oldu. 3 ay, 6 ay ve 1 yıla kadar vadeli döviz hesabı zarurî karşılık oranı yüzde 25 oldu. 1 yıl ve daha uzun vadeli döviz hesabı mecburî karşılık oranı ise yüzde 19 oldu.
Bankalara, vadesi gelen kur muhafazalı mevduat hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme gayesi getirildi.
Bu husustaki kriterleri tutturamayan bankalar ek menkul değer tesisine mecbur olacak.
Ekonomistler, Merkez Bankası’nın KKM ile ilgili aldığı yeni kararı kıymetlendirdi.
Ekonomistlerin öne çıkan yorumları şu halde:
Merkez Bankası eski başekonomisti Hakan Kara, “TCMB bankalara diyor ki TL’den KKM’ye geçmiş mudileri tekrar TL mevduata geçmeye ikna edin. Bir taşla iki kuş vuruyor, KKM’yi eritirken mevduat faizinin de artmasını sağlayacak. Natürel bu karmaşık işlere girmeden resmi faiz de artırılabilirdi, lakin muhakkak ki oradaki ısrar sürüyor” dedi.
TCMB bankalara diyor ki TL'den KKM'ye geçmiş mudileri tekrar TL mevduata geçmeye ikna edin.
Bir taşla iki kuş vuruyor, KKM'yi eritirken mevduat faizinin de artmasını sağlayacak.
Tabii bu karmaşık işlere girmeden resmi faiz de artırılabilirdi, ama belli ki oradaki ısrar sürüyor. https://t.co/TpeOKwJZ6A— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) August 19, 2023
Ekonomist Uğur Gürses ise, “Bankalara artık de KKM’leri yenileme amacı getirilmiş. olmazsa düşük faizli ‘menkul değer cezası’ uygulanacak. Belirli ki yeni atanan PPK üyeleri TL faizini düzeltme umudu taşımıyorlar; işi “Top çevirmeye” dökmüşler…” tabirlerini kullandı.
Döviz hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranları 4-6 puan artırılmış. Kabaca 7 milyar dolar bankalarca Merkez Bankası'na yatırılacak, rezerv artışı olacak demektir.
TL faizini düzeltmeden, havuzun dibindeki delik kapatılmadan ne işe yarayacak?— Uğur Gürses 🌞 (@ugurses) August 19, 2023
Ekonomist Şenol Babuşcu da şu kelamları kaydetti:
“Düne kadar KKM hesaplarını artır baskısı varken artık azalt maksadı…”
KKM hesaplarını azaltmak için bankacılara hedef baskısı…
Merkez Bankası bankalara vadesi gelen KKM hesaplarını, standart TL mevduata geçirme hedefi getirdi. Kıstasları tutturamayan bankalar ek menkul tesisine mecbur tutulacak.
Düne kadar KKM hesaplarını artır baskısı varken…— Şenol Babuşcu (@senolbabuscu) August 20, 2023
Gelecek Partili Serkan Özcan, şunları söyledi:
“Merkez Bankası bu geceki kararlarıyla hem KKM’yi azaltmayı hem de brüt rezervleri artırmayı planlamış. KKM’yi azaltmak için bankalara vadesi gelen KKM hesaplarını TL mevduata geçirme maksadı koymuş. KKM garabetinden kurtulma istikametinde yapılan teşebbüs yanlışsız lakin kullanılan yol yanlış!”
Merkez Bankası bu geceki kararlarıyla hem KKM’yi azaltmayı hem de brüt rezervleri artırmayı planlamış.
KKM’yi azaltmak için bankalara vadesi gelen KKM hesaplarını TL mevduata geçirme hedefi koymuş.
KKM garabetinden kurtulma yönünde yapılan girişim doğru ama kullanılan yöntem… pic.twitter.com/5kVTwxy9vB
— Serkan Özcan (@serkanozcan1) August 19, 2023
Ekonomist Selçuk Geçer, “TCMB Kur Muhafazalı Mevduat KKM sınırlama ve Mevduat faizi kararının deşifresi… YA YÜKSEK FAİZ !!! YA YÜKSEK KUR !!! Bu ortada düşük siyaset faizi aldatmacasına devam !!!” sözlerini kullandı.
https://twitter.com/_selcukgecer/status/1693042844041170998
Kararı eleştiren ekonomist Güldem Atabay, “KKM belasından çıkmaya adım gerçek, faizin etrafından dolanmak için bankalara yüklenmek yanlış. Faiz hakikat yere oturtulmadan (’23 te %70 üzeri ’24 sonu ~%45 TÜFE ile uyumlu) döviz, altın talebini kesmek için daha yüksek munzam karşılık işe yaramaz. ‘Rasyonel’ işler değil bunlar” dedi.
KKM belasından çıkmaya adım doğru, faizin etrafından dolanmak için bankalara yüklenmek yanlış.Faiz doğru yere oturtulmadan ('23 te %70 üzeri '24 sonu ~%45 TÜFE ile uyumlu) döviz, altın talebini kesmek için daha yüksek munzam karşılık işe yaramaz. "Rasyonel" işler değil bunlar. pic.twitter.com/bsgSV2IIVs
— Güldem Atabay -Ekonomist/Yazar (@guldematabay) August 19, 2023