Uyku ve beslenme sisteminden ders çalışma ve teknoloji kullanımına dek birçok kuralın esnetildiği yaz tatilinde artık sona yaklaşıldı. Ders zilinin çalmasına sayılı günler kala kimi meskenlerde tatlı bir heyecan yaşanırken, çocukları okul disiplinine hazırlama çalışmaları birtakım aileler için sancılı olabiliyor.
Psikolog Ecem Hepgüler çocuğunuzun okula gülümseyerek ve keyifle başlamasına yardımcı olmanın kolay fakat tesirli yolları olduğunu belirterek “Tatilde aşikâr rutinlerimiz değişip kurallara bağlı olmadan gönlümüzce hareket edebildiğimiz için, tatil dönüşleri pekçok kişiyi zorlayan bir süreç olabiliyor. Çocuklar da tıpkı yetişkinler üzere okula dönüşte değişen rutinlerin sona ermesi nedeniyle duygusal olarak etkilenebiliyorlar. Lakin ahenk sürecini zorlanmadan yürütmek mümkün” diyor.
Uyum sürecinin; çocuğun mizacı, yeni durumlarla başa çıkma biçimi, bağlanma biçimleri ve okul ortamı üzere birçok faktöre bağlı olduğunu belirten Uzm. Psikolog Hepgüler kelamlarına şöyle devam ediyor: “Çocuğunuz ister anaokuluna yeni başlasın, ister geri dönen bir öğrenci olarak yeni bir sınıfa başlasın, kaygılarını, korkularını ve tasalarını denetim etmek de dahil olmak üzere, önümüzdeki yıla hem fizikî hem duygusal olarak hazırlanmak için yapılacak pek çok şey var. Tüm bunlar ahenk sürecinin uzunluğunu ve yoğunluk düzeyini tesirler. Bu teklifler hem sizin hem de çocuğunuzun geçiş periyodunu daha meselesiz atlatmasına yardımcı olacaktır.”
UZMANDAN OKUL DEVRİNE KOLAY ALIŞILMASI İÇİN 6 TAVSİYE
OKUL HAKKINDAKI HİS VE NİYETLERİNİ SORUN
Çocukların okul hakkında akıllarında yer alabilecek soruları düşünün. Neler birebir, neler farklı olacak? ‘Hangi okula gidecek? Orada neler yapacak? Arkadaşları olacak mı? Öğretmeni kim olacak ya da birebir mı kalacak?’ vb.. Bunlar hakkında onlarla bağlantı kurmanız yaşadıkları gerilimi önemli ölçüde azaltabilir. Uzman Psikololg Hepgüler “Okul ile ilgili belirsizliklerle baş edebilmeleri için ayrıntılı bilgi verilmelidir. Bilinmezlik yahut belirsizlik herkeste olduğu üzere çocuklarda da kıymetli ölçüde dert yaratır. Siz konuştukça sorularına yanıt bulup hislerini tabir ettikçe telaşları azalacaktır. Daha da değerlisi, çocuğunuza sizinle konuşabileceği şeyler hakkında bir hudut olmadığını bildirin. Okul periyodu boyunca sohbet etmek için kesinlikle vakit ayırın” diyor.
BİRLİKTE ALIŞVERIŞ LİSTESİ HAZIRLAYIN
Çocuğunuz okula yeni başlarken yahut devam ederken gergin hissedebilir. Hangisi olursa olsun, okul konusunda heyecanlı olmaları değerlidir. Bu heyecanı oluşturmak için birlikte hazırladığınız bir alışveriş listesi çok işe yarayacaktır. Listeyi birlikte hazırlayıp, birlikte alışveriş yapmak hem işbirliği açısından hem de motivasyon açısından büyük ehemmiyet taşır. Okul için alınan tüm eşyaları çocuğunuzla birlikte etiketlemeniz teklifinde bulunan Ecem Hepgüler, etiketlemenin; çocuğun eşyasını daha kolay tanımasını ve kaybolma ihtimalini azaltmasını sağlarken, bunu birlikte yapmanın ise okul motivasyonunu artırıcı olacağını söylüyor.
TEKNOLOJİ KULLANIM MÜHLETİNİ GÜNCELLEYİN
Sürekli bilgisayar, tablet başında olan bir çocuğun zihninin tamamının sanal dünya ile meşgul olması, tatil bittikten sonra ise gerçek dünya ile yüzleşmesi adaptasyon sürecini etkilemektedir. Bilgisayar ya da tablet başında çok durmak, gözlerde bozulma, vücut duruşunda bozukluk, elde uyuşukluk, halsizlik, ders muvaffakiyetinde düşüş, ferdî, aile ve okul sıkıntıları, vakti yönetim etmede başarısızlık, uyku bozuklukları, yemek yememe, aktivitelerde azalma, sanal arkadaşlar dışında izolasyon üzere pek çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Okullar açılmadan kullanım mühletleri minimuma indirerek denetimli bir rutin oluştururken, bilhassa yatmadan evvel kitap okuma/dinleme alışkanlığını günlük rutininin bir kesimi haline getirmeye çalışın.
BİR RUTİN OLUŞTURUN
Okulların açılmasına en az bir hafta kala uyku ve yemek nizamını gözden geçirip planlayın. Değişim ve geçiş periyotları çoğumuz için zordur. Yaz aylarında uyku ve dinlenme mühletleri değiştiğinden çocuğun yaşına nazaran gözden geçirilip yine ayarlanması gerekir. Bilhassa geç yatmaya alışmış çocuklar için gece erken uyumak, sabahları daha enerjik uyanmalarına yardımcı olabilir. Bu süreçte bir çizelge oluşturabilirsiniz, programın somut bir formda yazılmış olması işleri daha kolaylaştıracaktır. Örneğin; uyanma, kahvaltı, ders çalışma, teknoloji kullanımı, kitap okuma, diş fırçalama, uyku üzere. Çocuğunuzun size gereksinimi olması durumunda ferdî işlerinizi düzenleyin.
ÇOCUĞUNUZU GELİŞİMSEL OLARAK DESTEKLEYİN
Uzman Psikolog Ecem Hepgüler “Bir çocuğun okuldaki birinci yılının temel gayelerinden biri, hem şahsî hem de akademik olarak bağımsızlıklarını geliştirmelerine yardımcı olmaktır. Çocukların yetişkinlere olan bağımlılıklarından müspet ve kendine güvenen bireyler olma kademesine geçebilmeleri kıymetlidir. Okuldaki öğretmenler ve işçi, çocuğunuzun tahsiline erişimde bağımsız olmasını destekleyecektir, lakin çocuğunuz okula başlamadan evvel bağımsızlığını desteklemek için buna evvel konutta siz başlamalısınız. Okula başladıklarında, tuvaleti bağımsız olarak kullanabilmeli, gerekli giysilerini çıkarabilmeli, şahsî hijyenlerini sağlayabilmeli, kendi başlarına yemek yiyebilmelidir” diyor.
KENDİNİZİ HAZIRLAYIN
Okula başlamanın yalnızca çocuklar için değil, ebeveynler için de göz korkutucu bir tecrübe olabildiğini belirten Uzman Psikolog Ecem Hepgüler şöyle konuşuyor: “Özellikle birinci çocuğunuz okula başlıyorsa onu okula gönderdiğinizde, bir dizi duyguya boğulmuş olabilirsiniz – gurur, keder, hasret, tasa, memnunluk ve hatta suçluluk. Aklınıza bir sürü soru gelebilir ‘okula ahenk sağlayabilecek mi?, Kendini koruyabilecek mi?, Arkadaş edinebilecek mi? Yemeğini yer mi?, Tuvaletini yapabilir mi? Ve daha pek çok soru… Dehşet ve tasalarınız hayli olağan bir durumdur. Fakat tasalarınızı çocuklarınıza hissettirirseniz, ahenk ve adaptasyon süreci her iki taraf için de zorlayıcı olabilir. Vakit içerisinde çocuklarınızı gözlemledikçe rahatlayacağınızdan ötürü geriliminizi denetim altına almaya çalışın.”