Yılın başından bu yana satış rekoru kıran araba ve hafif ticari araç satışı yavaşlama eğilimi gösteriyor. Ağustosta da 85 bin adet üzerinde bir satışla rekor kırılması bekleniyor. Son 10 yıllık ağustos satışlarına bakıldığında en yüksek adede 82 bin 577 adetle 2015 Ağustos ayında ulaşıldığı görüldü.

Otomobil ve hafif ticari araçlarda bulunurluk sorununun değerli oranda aşılmasıyla pazarda hareketliliğin artmasını bekleyenler olsa da otomotiv dalının yöneticileri temmuz ayında başlayan satış iptallerinin tesirinin artmaya başladığına dikkat çekti. Bu durumun en değerli göstergelerinden biri bayilerin tüketicileri aramaya başlaması.

‘KONTROL TESİRLİ OLMADI’

Yavaşlamadaki nedenlerden biri Ticaret Bakanlığı’nın kişisel satıcıların bir yıl içerisinde üçten fazla alım satım yapamama, yaptığı takdirde hukuksal kişi haline gelip vergilendirmeye tabi olması kuralının denetlenmeye başlanması.

Yaklaşık iki yıldır sonun çok üzerinde alımsatım yapan kişisel tüketicilerin engellenmemesi hem vergi kaybına neden oldu hem de araç fiyatının spekülatif olarak artmasında rol oynadı. 2022’de devreye giren 6 ay/6 bin km kuralıysa km denetiminin noterlere bırakılması nedeniyle pek tesirli olmamıştı.

10 MÜRACAATTAN 8’İNE RET

Pazardaki yavaşlamanın yıl sonuna gerçek artmaya başlamasından telaş eden dal yetkililerine nazaran araba ve hafif ticari araç müşterilerinin asıl sorunu, krediye ulaşmada yaşadıkları zorluklar. Kimi yetkililer 10 kredi müracaatından 8’ine ret cevabı verildiğini söylüyor. Finans kuruluşu olan otomotiv şirketlerinde bile kredi garanti değil. Bankalarda taşıt kredi faizleri aylık yüzde 2.54 seviyesinden başlayıp yüzde 4.89’a kadar yükseliyor.

Otomobil firmalarının düzenlediği kampanyalarda çoklukla yüzde 1.99 faiz oranıyla kredi sağlanıyor. Kimi modellerde yüzde 0.99 faiz oranı da bulunuyor. Fakat bu kampanyalarda da kredi limiti 300 bin TL’yi geçmiyor.

PAZARIN İSTİKRARI İÇİN YENİ KURAL

Sadece ferdî kullanıcılar değil operasyonel filo kiralama ve günlük kiralama şirketleriyle kendi araç filolarını alan şirketler de finansman bulamamaktan şikâyetçi. Yüklü olarak takasa getirilen aracın üzerini nakit yoluyla tamamlama halinde ilerleyen 0 km araba ve hafif ticari araç pazarı, kredi muslukları açılmadığı takdirde rekor satışlara veda edecek. Şayet baskılanan döviz kuru da yükselişe geçerse araba, hafif ticari araç ve ikinci el pazarı önemli bir sakinlik periyoduna girebilir. İkinci el pazarında 0 km arabalardan daha yüksek fiyatlar istenmesiyle pazar istikrarının bozulmasının engellenmesine yönelik yeni bir kural daha getirildi.

BAKANLIKTAN İLAN SİTELERİNE YAPTIRIM

Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya nazaran ikinci el satış ilan siteleri ilan yayımlayacak gerçek kişinin, ismi, soyadı, T.C. kimlik numarası ya da yabancı kimlik numarası ve telefon numarasını, hukuksal şahısların de unvan ve telefon numarasını üyelikten ya da ilanın yayımlanmasından evvel doğrulamak zorunda. Ayrıyeten bu bilgilerin güncellenme sorumluluğu da ilan sitesine ilişkin. İlan sitesi, ilanı verilen aracı ilanı veren gerçek kişinin kendisinin, eşinin, birinci ya da ikinci dereceden akrabasının ya da taşıt sahibinin yetkilendirildiğinin denetimini yapacak. Düzmece ilanların engellenmesi, spekülatif fiyat artışlarının önlenmesi ve ilan platformlarında ilan ve bilgi kirliliğinin önüne geçilmesi gayesiyle kasımda devreye girecek bu kurala uymayanlara 10 bin TL’den 100 bin TL’ye kadar idari para cezası uygulanacak.