GREY ZONE/TELEGRAM Dmitry Utkin, Wagner’le en fazla ilişkilendirilen bireyler ortasında yer alıyor

Sean Seddon | BBC News

Rus havacılık yetkileri, Rusya’da düşen uçağın yolcu listesinde Wagner işvereni Yevgeni Prigojin’in yanı sıra dokuz kişinin daha olduğunu söylüyor.

Bunlar ortasında paralı asker şirketine ismini verdiği düşünülen Dmitry Utkin ve şirketin finansmanında kıymetli bir role sahip Valeriy Çekalov da yer alıyor.

Bu şahıslar hakkında bilinenleri derledik.

Dmitry Utkin

Wagner’in tarihi gizemlerle dolu olsa da bu mevzuyu gereğince araştıranlar, Dmitry Utkin ismiyle karşılaşmıştır.

53 yaşındaki Utkin, Rusya’nın 1994-2000 yılları ortasında Çeçenistan’daki iki savaşında da çatışmalara katılmış, Wagner’e de şirketin kurulduğu birinci devirlerde, 2014’te dahil olmuştu.

Şirket ismini Utkin’in davet işareti olan Wagner’den aldı.

Bunun, Adolf Hitler’in en sevdiği bestekar olan Richard Wagner’den geldiği düşünülüyor.

Utkin son yıllarda Prigojin’in sağ kolu olarak görülüyordu. Genel komuta ve askeri eğitimden sorumluydu.

Utkin’e ilişkin az sayıda fotoğraf var. Lakin bir selfiesinde, vücudundaki neo-Nazi dövmeler görülüyor.

Araştırmacı gazetecilik sitesi Bellingcat’in internette bulduğu ve 2013’ten kalmaymış üzere gözüken CV’sine nazaran 1988-2008 yıllar ortasında Rus askeri istihbaratında çalıştı, savaşta gösterdiği üstün muvaffakiyet sayesinde ödüllere layık görüldü. Silah kullanımı konusunda profesyonel düzeyde.

Rus askeri istihbaratından ayrıldıktan sonra paralı askerliğe başlayan Utkin, 2014’te Ukrayna’nın doğusundaki Rus yanlısı ayrılıkçıların yanında savaştığı devirde Wagner içindeki tesirini artırdı.

Şirketin Suriye ve Afrika’daki operasyonlarına da dahil oldu.

2021’deki bir BBC araştırması, Wagner’in Libya iç savaşına dahlini gösteren dokümanlarla onu ilişkilendirmişti.

2016’daki bir fotoğrafında ise Rusya’nın Wagner’le kontağını reddettiği o periyotta, bir resepsiyonda Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in yanında görülüyor.

Putin bu yılki Wagner isyanından sonra Rus hükümetinin Wagner’e milyarlarca dolar verdiğini söylemişti.

Valeriy Çekalov

Çekalov’un Wagner işvereni Prigojin’le temasları 2000’li yılların başlarına kadar uzanıyor.

47 yaşındaki Çekalov’un Prigojin’e en yakın isimlerden biri olduğu, onun askeri işler dışındaki işlerini yönetim ettiği düşünülüyor.

Batılı hükümetlere nazaran bu işler, Wagner’i finanse etmekte de kullanılıyor.

Çekalov’un, Prigojin’le kontağı olan Evro Polis şirketiyle de alakalıydı. Bu şirket Suriye’deki petrol ve doğalgaz üretim alanları için kontratlar imzalamıştı.

ABD Hazinesi’ne nazaran Suriye Devlet Lideri Beşar Esad Suriye’deki gaz ve petrol üretim tesislerini muhafazası için bu şirkete üretimden yüzde 25 hisse veriyor.

ABD Hazinesi, bu paranın Wagner askerlerine maaş ödemek ve silah edinmek için kullanıldığını savunuyor.

Çekalov’un Afrika’daki Wagner projelerinin de başında olduğu düşünülüyor.

Hem Çekalov hem de Evro Polis şirketi, Prigojin’le ilgisi nedeniyle kimi Batılı hükümetler tarafından yaptırım listesine alınmıştı.

Yevgeny Makaryan, Sergey Propustin, Aleksander Totmin ve Nikolay Matuseev

Listedeki öbür bireylerin Wagner savaşçıları olduğu düşünülüyor.

Utkin ve Çekalov’un bilakis bu isimlerin milletlerarası yaptırım listelerinde yer almaması, bunların örgütte üst seviye bireyler olmayabileceği manasına geliyor.

Prigojin’in her vakit yakın muhafazalarla dolaştığı düşünülünce, bu bireyler onun muhafaza vazifelileri olabilir.

Yevgeny Makaryan, Sergey Propustin ve Alexander Totmin’in isimleri, Ukrayna yanlısı aktivistlerin hazırladığı Wagner savaşçıları veritabanında da yer alıyor.

Yolcu listesindeki Nikolay Matuseev ise bu veritabanında yoktu.

Bir Rus telegram kanalı bu kişinin, Wagner’in akın grubunda yer alan Nikolay Matuseviç olabileceğini öne sürdü.

BBC

Pilot Aleksey Levşin, yardımcı pilot Rüstem Karimov ve uçuş vazifelisi Kristina Raspopova

Rus yetkililer uçaktaki öteki bireylerin uçuş mürettebatından olduğunu açıkladı.

Kristina Raspopova listedeki tek bayandı.

Bu üç kişi hakkında çok az bilgi var. Prigojin, ona ilişkin bir şirket yahut büsbütün diğer bir şirket tarafından istihdam ediliyor olabilirler.

Prigojin sık sık özel uçaklarla seyahat eden biriydi. Düşen Brezilya imali Embraer Legacy 600 uçağı da onun tarafından daha evvel kullanılmıştı.

Reuters ajansına nazaran bu uçak 2019’da, Prigojin’le ilişkilendirildiği için ABD yaptırım listesine alınmıştı.

BBC mürettebata dair bilgileri bağımsız kaynaklardan doğrulatamadı.

39 yaşındaki Raspopova’nın uçuştan çabucak evvel ailesiyle konuştuğu ve fotoğraflar paylaştığı aktarılıyor.

29 yaşındaki Karimov’un ise yeni işinde üç aydır çalıştığı, bu ay dördüncü evlilik yıldönümünü kutladığı belirtiliyor.

51 yaşındaki Levşin’in de evli ve iki çocuk babası olduğu, hayatı boyunca havacılık bölümünde çalıştığı söyleniyor.