Panik bozukluğu tekrarlayıcı, beklenmedik panik atakları ile bu ataklar ortasındaki vakitlerde diğer panik atakların daha olacağına ait daima bir telaş duyma durumu olarak tanımlayan”
Psikiyatri Uzmanı Dr. Levent Tekin, tekliflerde bulundu.
ANİDEN BAŞLAYIP 10 DAKİKADA ŞİDDETLENİR
Uzm. Dr. Levent Tekin, “Hastalarımızın birden fazla vakit kriz ismini verdiği bu nöbetlere biz ‘panik atağı’ diyoruz. Panik atağı aniden başlar, giderek şiddetlenir ve 10 dakika içinde şiddeti en ağır seviyeye çıkar. Birden fazla vakit 10-30 dakika -seyrek olarak da 1 saate kadar- devam ettikten sonra tabiatıyla geçer” sözlerini kullandı.
GÖĞÜS AĞRISI YA DA GÖĞÜSTE SIKIŞMA OLABİLİR
Panik atağının belirtilerini sıralayan Uzm. Dr. Tekin, aşağıdaki belirtilerden en az 4 ya da daha fazlasının bulunmasının panik atak işareti olduğunu belirtti:
“Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma; çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da süratli vurması; terleme; nefes darlığı ya da boğulur üzere olma; soluğun kesilmesi; baş dönmesi, sersemlik, düşecek ya da bayılacak üzere olma; uyuşma ya da karıncalanma; üşüme, ürperme ya da ateş basması; bulantı ya da karın ağrısı; titreme ya da sarsılma; kendini ya da etrafındakileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme; denetimini kaybetme ya da çıldırma korkusu: mevt korkusu.“
ENFLASYON DA PANİK ATAK SIKLIĞINI ARTIRDI
Panik bozukluğu belirtilerinin ekseriyetle gençliğin sonlarında yahut erken yetişkinlik devrinde başladığını ve erkeklerden daha fazla bayanları etkilediğini belirten Uzm. Dr. Tekin, “Günümüzde geçim kahrı, enflasyon ve pandemi üzere toplumsal problemler, birçok ruhsal hastalığı artırdığı üzere panik atak görülme sıklığını da artırdı” halinde konuştu. Panik atak geliştirme riskini artırabilecek faktörleri şöyle:
“Ailede panik atak yahut panik bozukluğu hikayesi,
Sevilen birinin vefatı yahut önemli hastalığı üzere gerilim oluşturan durumlar,
Cinsel hücum yahut önemli bir kaza üzere travmatik bir olay,
Boşanma üzere hayatınızdaki büyük değişiklikler,
Sigara yahut çok kafein kullanımı,
Çocuklukta fizikî yahut cinsel istismar hikayesi.”
EVDEN ÇIKMA KORKUSUNA YOL AÇABİLİR
Panik atakların kişinin hayatında kimi değerli değişikliklere yol açabildiğini işaret eden Uzm. Dr. Tekin, “Tedavi edilmeyen panik atak, ömür konforunu çeşitli açılardan önemli manada bozabilir. Bunlar sürüş korkusu, meskenden çıkma korkusu, sık sık tıbbi bakım alma isteği, toplumsal ortamlardan kaçınma, iş ve okulda sıkıntılar, depresyon, anksiyete ve öteki psikiyatrik meseleler, intihar ve intihar fikirleri, alkol ve husus kullanımına eğilim, finansal sorunlar halinde kendini gösterir” sözlerini kullandı.
PANİK ATAKLA BAŞA ÇIKMAK İÇİN 10 ÖNERİ
Nöbetler esnasında kısa vadeli de olsa panik atakla baş etmenin mümkün olabileceğini tabir eden Uzm. Dr. Tekin, bu bahiste yol gösterebilecek tekliflerde bulundu:
“Panik atak yaşadığınızı fark edin: Panik atak, güçsüz ve çaresiz olduğunuza sizi inandırmak için zihninize çok büyük bir baskı uygulayabilir. Bu yüzden kendinize, panik atak yaşadığınızı ve tüm panik ataklar üzere nihayetinde bunun da geçeceğini hatırlatın. Böylece, panik atağı atlatabilmek için gerekli adımları da atabilirsiniz.
Nefesinizi düzenleyin: Panik atak sırasında yaşanan kahır yüzünden denetimsiz soluk alıp vermeniz panik ve dehşet hislerinizi daha da şiddetlendirebilir. Bu olağandışı ve süratli soluk alma hali -hipervantilasyon-, durumunuzu daha da kötüleştirip önemli tıbbi sonuçlar doğurabilir. Bu türlü durumlarda, karnınızdan derin ve sistemli bir formda nefes alarak solunumunuzu düzenleyebilirsiniz.
Hareket edin: Panik atak esnasında, dolaşıp hareket etmek yararlı olabilir. Yürümek hem atağın başladığı ortamdan uzaklaşmanıza hem de ritmik tabiatı sebebiyle nefesinizi düzenlemenize yardımcı olur.
Duyularınızdan birisini kapatın: Duyularınızın çok uyarılması, sesler, ışıklar ve imajlar ile bombardımana uğraması panik atağınızı şiddetlendirebilir. Bu nedenle duyularınızdan birini kapatmak, iç huzurunuzu tekrar dengelemeye yardımcı olabilir. Gözlerinizi yumun yahut kulaklarınızı ellerinizle kapatın ve makul bir şey üzerinde -nefesiniz gibi- odaklanın.
Lavanta koklayın: Koku, panik atakla gayrete yardımcı olabilecek bir duyumuzdur. Lavanta yağı, tasa ile başa çıkmada ‘etkili’ olarak kabul edilmiştir. Panik atak geçirmeye yatkın olduğunuzu biliyorsanız, yanınızda bir şişe lavanta yağı taşıyıp küçük bir ölçüde solumak, panik atak belirtilerinizi hafifletebilir. Fakat uyuşukluk halini arttıracağı için, benzodiazepin türevleri ilaçlarla birlikte kullanmayın.
Dikkatinizi dağıtın: Panik atağın, tüm dikkatinizi üzerinde toplayıp ortamınızı ele geçirmesi ve her fikrinizi korkulu bir düzeye çekmesi olağandır. Dikkatinizi dağıtmak için öbür bir şeye odaklanırsanız, kendinizi negatif ve telaşlı niyetlerden uzaklaştırabilirsiniz. Mesela, yüzünüzü soğuk suyla yıkayabilir yahut en sevdiğiniz televizyon programını izleyebilirsiniz.
Birisine söyleyin: Bir arkadaşınıza yahut sevdiğiniz birisine derdinizi söylemek, gerçeği kavramanıza yardımcı olabilir. Bu da panik atakta sık görülen izolasyon hislerini hafifletebilir.”
Muz yahut bitter çikolata yiyin: Magnezyumun ve onu içeren besinlerin panik ve anksiyete -kaygı- bozukluklarına yararlı olduğu saptanmıştır. Muz ve bitter çikolata üzere magnezyum içeren besinler, geriliminizi azaltmak ve bedeninizi sakinleştirmek için ülküdür.
Uyarıcılardan kaçının: Bir fincan kahve, en sakin şahısta bile tasaya ve mide rahatsızlığına neden olabilir. Panik atak geçiriyorsanız ya da geçirme riskiniz varsa, kahve, güç içecekleri, tütün ve öbür tüm ikazcılardan uzak durulmalıdır. Yerine papatya çayı üzere sakinleştirici tesiri olan sıcak içecekler tercih edilmelidir.
Profesyonel yardım alın: Panik ataklarınız daima ve şiddetli ise profesyonel yardım için terapiye gitmek ve gerekirse hekim teklifiyle ilaç tedavisine başlamak, zihinsel sıhhatiniz için epeyce kıymetlidir.”